5 Kasım tarihi BM Genel Kurulu kararı ile 1999 yılında ‘Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü’ olarak ilan edildi. Tarih olarak bu günün seçilmesinin nedeni ise 1960 yılında Dominik Cumhuriyeti’nde ülkeyi diktatörlükle yöneten Rafael Trujillo’nun kendisine muhalif olan Mirabal Kardeşler adlı üç kız kardeş için ‘Ülkede iki tehlike var: Kilise ve Mirabal Kardeşler’ şeklinde yaptığı açıklamadan günler sonra 3 kız kardeşin tecavüz edilerek vahşice öldürülmelerinden dolayıdır. ŞİDDET TÜRLERİ Tüm dünyada 25 Kasım günü kadına yönelik şiddet çeşitli şekillerde protesto edilmekte, kadına yönelik şiddetin son bulması için farkındalık çalışmaları yürütülmektedir. Kadına yönelik şiddet dendiğinde ise fiziksel şiddet akla gelmekte; fiziksel şiddetten kasıt ise dayak, vurma, yaralama ve hatta öldürme olarak bilinmektedir. Fakat konu üzerine çalışan bilim insanları şiddeti sadece fiziksel şiddet olarak ele almamakta, örneğin kadının ekonomik gelirine sevgilisi, eşi ya da birlikte yaşadığı kişi tarafından el konulmasını ‘ekonomik şiddet’ olarak tanımlamaktadır. Ya da kadının çalışmasına izin verilmemesi, ailesi ya da arkadaşlarıyla görüştürülmemesi, istemediği halde cinsel ilişkiye zorlanması da şiddettir. Şiddet türlerini fiziksel şiddet, psikolojik şiddet, ekonomik şiddet ve cinsel şiddet olarak gruplara ayırmak mümkündür. FİZİKSEL ŞİDDET Kişinin bedenine yönelik olan her türlü saldırı fiziksel şiddeti içermektedir. Tokat, yumruk, tekme, sarsmak, boğaz sıkmak, saç çekmek, herhangi bir cisimle zarara uğramak, silahla yaralanmak, öldürülmek gibi eylemlerin hepsi fiziksel şiddet örnekleridir. PSİKOLOJİK (DUYGUSAL) ŞİDDET Kişinin bedeninden çok ruh sağlığını hedef alan şiddet türüdür. Sürekli olarak kişiye bağırılması, tehdit edilmesi, kişinin korkutulması, kişiye sürekli küfür ve hakaret edilmesi, ailesi ve arkadaşlarıyla görüştürülmemesi, giyim tarzıyla ilgili baskı yapılması, eve hapsedilmesi, ‘kıskanç ‘ olduğunu ifade ederek kadının sürekli kontrol altında tutulmak istenmesi gibi eylemlerin hepsi psikolojik şiddet kapsamına girmektedir. EKONOMİK ŞİDDET Ekonomik kaynaklar ve para ile kadın üzerinde düzenli bir şekilde baskı kurulması, bununla tehdit edilmesi ve kadının bu şekilde kontrol altında tutulmak istenmesi ekonomik şiddeti ifade etmektedir. İmkan olduğu halde kısıtlı para vermek hatta hiç vermemek, evin masraflarını karşılamamak, kadının kendi gelirine el koymak, ailenin tamamını ilgilendiren ekonomik konularda kadının fikrini almamak, kadının çalışmasına engel olmak ya da istemediği işte zorla çalıştırmak gibi kavramlar ise ekonomik şiddete örnek davranışlardır. CİNSEL ŞİDDET Kadın istemediği halde ‘kocası’ dahi olsa kadını cinsel davranışa zorlamak ise cinsel şiddettir. Cinsel şiddet aynı zamanda kadını tehdit etme ya da kadını kontrol altında tutma aracı olarak da kullanılmasıdır. Cinsel saldırı, evlilik içi veya evlilik dışı tecavüz, çocukların cinsel istismarı, cinsel taciz gibi kavramların hepsi birer cinsel şiddet örnekleridir. DÜNYADA HER 100 KADINDAN 70’İ ŞİDDETE UĞRUYOR Dünya Sağlık Örgütü'ne (WHO) göre, dünya genelindeki kadınların yaklaşık yüzde 35’i hayatlarının bir döneminde cinsel ya da fiziksel şiddete hedef oluyor. Kadınlara ve Kızlara Yönelik Şiddet (VAWG) örgütü ise WHO’nun verdiği oranlara göre dünya genelinde 818 milyon kadının cinsel ya da fiziksel şiddete uğradığını belirtiyor. Başka ulusal çalışmalar ise dünyada her 100 kadından 70’inin fiziksel ya da cinsel şiddete uğradığını ifade ediyor.  WHO yayınladığı verilerde ise dünya genelinde kadın cinayetlerinin yüzde 38’inin kadının birlikte yaşadığı erkek tarafından işlendiğinin de altını çiziyor. Birleşmiş Milletler’in (BM) 2005-2016 yıllarını ve 87 ülkeyi kapsayan raporuna göre, 15-49 yaş aralığındaki kadınların yüzde 19’u yaşadığı kişi tarafından fiziksel ve/veya cinsel şiddete maruz kaldığını belirtiyor. 43’ü gelişmekte olan toplam 45 ülkeden, 2012 yılında edinilen veriler, evli ya da bir ilişki yaşayan 15-49 yaş aralığındaki kadınların yüzde 48’inin partnerleri tarafından cinsel ilişkiye zorlandığını ve doğum kontrol yöntemi kullanmalarına izin verilmediğini ortaya koyuyor. TÜRKİYE’DE ŞİDDET ORANLARI Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı İl Müdürlüğünün yapmış olduğu 2018-2021 yıllarını kapsayan Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele İl Eylem Planı Hazırlık Çalıştayında Türkiye’de şiddete uğrayan kadınların oranı paylaşıldı. Çalıştay raporuna göre, kadınların yüzde 36’sı yaşamın herhangi bir döneminde eşi veya birlikte olduğu erkeklerin fiziksel şiddetine, yüzde 12’si cinsel şiddete, yüzde 44’ü psikolojik şiddete, yüzde 30’u ekonomik şiddete maruz kaldığı belirtildi. Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu’nun açıkladığı verilere göre ise 2017 yılının ilk 10 ayında 339 kadının öldürüldüğünün altı çizildi. (Türkan ÇATAL)  

Editör: TE Bilisim